Ο Τζόσεϊ Τόντα (1900-1958) ήταν ο εκπαιδευτικός, εκδότης και επιχειρηματίας, ο οποίος από τη θέση του δεύτερου προέδρου της Σόκα Γκάκκαϊ κατάφερε να ανασυγκροτήσει την οργάνωση μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και να της προσδώσει τα χαρακτηριστικά ενός δυναμικού λαϊκού κινήματος.

Συνάντηση με τον μέντορά του

Σε ηλικία 19 χρονών, ο Τζόσεϊ Τόντα αναχώρησε από τη βόρεια νήσο Χοκάιντο και έφτασε στο Τόκιο. Εκεί προσελήφθη ως εκπαιδευτικός στο σχολείο όπου ήταν διευθυντής ο Τσουνεσαμπούρο Μακιγκούτσι (1871-1944). Εντυπωσιάστηκε από τα οράματα του Μακιγκούτσι για την εκπαίδευση και σύντομα έγινε προστατευόμενός του. Το 1928 ακολούθησε την απόφαση του Μακιγκούτσι να ασκηθεί στον Βουδισμό του Νίτσιρεν. Μετέπειτα, οι δυο τους ίδρυσαν τη Σόκα Κιόικου Γκάκκαϊ (ιαπων. Soka Kyoiku Gakkai, Εκπαιδευτική Κοινότητα Δημιουργίας Αξιών), στην οποία γενικός διευθυντής έγινε ο Τζόσεϊ Τόντα – αυτή η οργάνωση ήταν πρόδρομη της Σόκα Γκάκκαϊ. Με την ιδιότητα του γενικού διευθυντή, ο Τόντα υποστήριξε τον Μακιγκούτσι και αφοσιώθηκε ολοκληρωτικά στις δράσεις για την προώθηση της εκπαιδευτικής και της θρησκευτικής μεταρρύθμισης.

Φυλάκιση

Το 1943, καθώς οι μιλιταριστικές αρχές ασκούσαν όλο και περισσότερο έλεγχο στην κοινωνία και φίμωναν τους αντιφρονούντες, ο Μακιγκούτσι και ο Τόντα συνελήφθησαν και φυλακίστηκαν, επειδή αντιτάχθηκαν στην κυβερνητική πολιτική. Ο Τόντα, κατά τη διάρκεια του διετούς εγκλεισμού του στη φυλακή, αφιέρωσε τον εαυτό του στην άσκηση και στη μελέτη του Βουδισμού, με αποτέλεσμα να κατανοήσει εις βάθος όλες τις βουδιστικές αρχές.

Practice: «Nam Myoho Renge Κyo»
Prayer beads Toda made from milk-bottle tops
while in prison [© Seikyo Shimbun]

Χάρη στις προσπάθειές του, συνειδητοποίησε πλήρως ότι η φώτιση του Βούδα είναι μια εγγενής δυνατότητα σε κάθε ζωή και εδραίωσε την πεποίθησή του ότι όλοι οι άνθρωποι μπορούν να επιτύχουν αυτήν τη φωτισμένη κατάσταση ζωής, ασκούμενοι στις διδασκαλίες του Νίτσιρεν. Μέσω αυτής της βαθιάς πνευματικής αφύπνισής του στη φυλακή, ο Τόντα απέκτησε πλέον ακλόνητη πίστη στον Βουδισμό του Νίτσιρεν και στη δική του αποστολή, δηλαδή στην υποχρέωσή του να διαδώσει τις σχετικές διδασκαλίες.

Οικοδομώντας τη Σόκα Γκάκκαϊ

Αμέσως μετά την αποφυλάκισή του, προς το τέλος του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου, ο Τόντα άρχισε την ανασυγκρότηση της Σόκα Κιόικου Γκάκκαϊ, δίνοντας της την ονομασία Σόκα Γκάκκαϊ (ιαπων. Soka Gakkai, Κοινότητα Δημιουργίας Αξιών).

Ο Τόντα δίδαξε ότι μέσω της βουδιστικής άσκησης και της αλλαγής με εσωτερικά κίνητρα ή «ανθρώπινης επανάστασης» όλοι οι άνθρωποι μπορούν να αλλάξουν το πεπρωμένο τους προς το καλύτερο. Αυτό το μήνυμα είχε παντοδύναμη απήχηση στην πλειονότητα των ανθρώπων, που υπέφεραν από φτώχεια και ασθένειες, που καλούνταν να αντιμετωπίσουν και άλλες προκλήσεις, βιώνοντας τη χαώδη κατάσταση που επικρατούσε στη μεταπολεμική Ιαπωνία.

Επιπλέον ο Τόντα, με την απόλυτη εμπιστοσύνη του στη δύναμη της φιλοσοφίας του Νίτσιρεν και με την ικανότητά του να μετατρέπει τις βαθιές έννοιες του Βουδισμού σε πρακτικές οδηγίες για την καθημερινότητα, κατάφερε να αναζωπυρώσει την ελπίδα και το θάρρος των συμπατριωτών του.

Πριν πεθάνει, το 1958, είχε καταφέρει να ολοκληρώσει τον στόχο του, διευρύνοντας την οργάνωση, στην οποία πλέον είχαν ενταχθεί τα μέλη 750.000 οικογενειών, και θέτοντας τα θεμέλια για την τεράστια εξάπλωση του Βουδισμού σε όλη την Ιαπωνία και στο εξωτερικό.

Η κληρονομιά της ειρήνης

Εκτός των άλλων, ο Τόντα μνημονεύεται για την αδιάλλακτη στάση του απέναντι στον πυρηνικό εξοπλισμό, τον οποίο καταδίκασε, χαρακτηρίζοντάς τον ως το απόλυτο κακό που απειλεί το αναφαίρετο δικαίωμα κάθε ανθρώπου στη ζωή. Προέτρεψε τα τότε νεαρά μέλη της Σόκα Γκάκκαϊ να εργαστούν για τον πυρηνικό αφοπλισμό. Η «Δήλωση για την κατάργηση των πυρηνικών όπλων», την οποία είχε συντάξει ο Τόντα το 1957, θεωρείται πηγή έμπνευσης για όλες τις δράσεις υπέρ της ειρήνης, που διοργανώνει η Σόκα Γκάκκαϊ.

Θέλοντας να τιμήσει τα ιδανικά του Τζόσεϊ Τόντα, ο διάδοχός του Νταϊσάκου Ικέντα ίδρυσε το 1996, στο Τόκιο, το Ινστιτούτο Ειρήνης Τόντα, το οποίο προηγουμένως είχε την ονομασία Ινστιτούτο Ερευνών Τόντα, για την Παγκόσμια Ειρήνη και Πολιτική. Σε αυτό το ινστιτούτο συνεργάζονται ερευνητές για θέματα ειρήνης και χάραξης πολιτικής, με ακτιβιστές διαφόρων κοινοτήτων, προκειμένου να εκπονήσουν προγράμματα για την εδραίωση της ειρήνης και του διαλόγου.