Τα βασικά στοιχεία της βουδιστικής άσκησης για τα μέλη της Σόκα Γκάκκαϊ είναι ο ψαλμός Ναμ μιόχο ρένγκε κιο, η απαγγελία αποσπασμάτων της Σούτρας του Λωτού (το λεγόμενο γκόνγκιο, ιαπων. gongyo) και η συζήτηση επί των διδασκαλιών του Βουδισμού, έτσι ώστε κάθε μέλος να βοηθηθεί και να ξεπεράσει τα προβλήματά του.
Την άσκηση του ψαλμού Ναμ μιόχο ρένγκε κιο καθιέρωσε ο Νίτσιρεν (1222-1282), ένας βουδιστής ιερέας που επιδίωξε να επαναφέρει τον Βουδισμό στην αυθεντική μορφή του και όρισε ότι η Σούτρα του Λωτού είναι ο πυρήνας των διδασκαλιών του Βούδα Σακιαμούνι.
Μέγιστη σημασία, για την άσκηση του Βουδισμού του Νίτσιρεν, έχει το Γκοχόνζον. Είναι ένα ειλητάριο, στο οποίο ο Νίτσιρεν χάραξε κινεζικούς και σανσκριτικούς χαρακτήρες, και σε αυτό εστιάζουν το βλέμμα τους τα μέλη της Σόκα Γκάκκαϊ στη διάρκεια του ψαλμού. Το Γκοχόνζον βοηθά τους ανθρώπους κατά τη διαδικασία που απαιτείται για να αντιληφθούν και να αναδείξουν τη συνθήκη ζωής της φώτισης του Βούδα μέσα από τη δική τους ζωή.
Μέσω της καθημερινής άσκησης του γκόνγκιο, όλοι καταφέρνουν να δίνουν λάμψη στη ζωή τους, να την ενδυναμώνουν και να τη μεταμορφώνουν. Με την κοινοποίηση των διδασκαλιών του Βουδισμού, αυτή η δύναμη μεταμόρφωσης γίνεται προσιτή και σε άλλους, επίσης ενεργοποιείται η ευσπλαχνία. Επομένως η άσκηση συμβάλλει στην ευτυχία τόσο του εαυτού μας όσο και των άλλων.
Εφαρμογή των διδασκαλιών
Η πίστη αποτελεί το θεμέλιο, το οποίο υποστηρίζεται από την άσκηση και τη μελέτη. Η άσκηση οδηγεί στη μελέτη, αλλά και η μελέτη με τη σειρά της εμπνέει την άσκηση. Η πίστη βαθαίνει μέσω της άσκησης, ενώ όσες εμπειρίες αποκτώνται μέσω της άσκησης ενδυναμώνουν την πεποίθηση. Θα μπορούσε να παρομοιαστεί με μια συνεχή προσπάθεια για να κατευθυνθεί η καρδιά του ανθρώπου προς το ιδανικό της φώτισης του Βούδα, η οποία περιλαμβάνει τη συνεχή αποκάλυψη εγγενών δυνατοτήτων για καλό σκοπό, την ικανότητα να μεταμορφώνει οποιαδήποτε αρνητική περίσταση σε πηγή ανάπτυξης και οφέλους, τη διάθεση να αφιερώσει τη ζωή του για να βοηθήσει τους άλλους να κάνουν το ίδιο.
Τα μέλη της Σόκα Γκάκκαϊ μελετούν τις διδασκαλίες του Νίτσιρεν, για να κατανοήσουν σε βάθος τις αρχές του Βουδισμού. Σε αυτά τα γραπτά (τα λεγόμενα Γκόσο, ιαπων. Gosho, στην κυριολεξία «κείμενα άξια σεβασμού») περιλαμβάνονται επιστολές προς τους μαθητές του, πραγματείες και δογματικές ερμηνείες. Η ενδυνάμωση της πίστης και της πεποίθησης, που επιτυγχάνεται με τη μελέτη αυτών των κειμένων, βρίσκει πεδίο έκφρασης στην άσκηση.
Η ανθρώπινη επανάσταση
Το βασικό θέμα στη Σόκα Γκάκκαϊ είναι «η ανθρώπινη επανάσταση». Σύμφωνα με αυτή την ιδέα, η εσωτερική μεταμόρφωση ενός ανθρώπου θα προκαλέσει θετική αλλαγή στις προσωπικές συνθήκες της ζωής του και τελικά στο σύνολο της κοινωνίας.
Μια τέτοια μεταμόρφωση συνήθως συμβαίνει όταν αντιμετωπίζουμε τις προκλήσεις της καθημερινότητας με τη βουδιστική άσκηση, όταν επιδιώκουμε να διευρύνουμε τις δυνατότητες κάποιου συνανθρώπου μας, όταν καταπολεμάμε τις αρνητικές τάσεις του και όταν αναλαμβάνουμε την ευθύνη για τη ζωή και το πεπρωμένο του. Η αλλαγή σε παγκόσμια κλίμακα συνήθως συμβαίνει μέσω της διαδικασίας της αυτομεταρρύθμισης στη ζωή των ατόμων – από τον φόβο στην εμπιστοσύνη, από την καταστροφή στη δημιουργικότητα, από το μίσος στην ευσπλαχνία.
Όπως δηλώνει ο Νίτσιρεν: «Ο σκοπός της εμφάνισης σε αυτόν τον κόσμο του Βούδα Σακιαμούνι, του ύψιστου κατόχου των διδασκαλιών, καταδεικνύεται με τη συμπεριφορά του ως ανθρώπινο ον».[1] Ο Βουδισμός διδάσκει πώς να αναπτύξει κάποιος τον ανθρωπισμό του στο έπακρον.
[1]. Απόσπασμα από την επιστολή του Νίτσιρεν, με τίτλο «The Three Kinds of Treasure» («Τα τρία είδη θησαυρών»), που είχε παραλήπτη τον Σιτζό Νακατσουκάσα Σαμπουρό Σάεμον-νο-τζο Γιοριμότο, γνωστό και ως Σιτζό Κίνγκο. Βλ. The Writings of Nichiren Daishonin, A΄ τόμος, α.α. κειμένου 106, σ. 852 (www.nichirenlibrary.org). (Σ.τ.Μ.)
Συναντήσεις για συζήτηση
Τα μέλη της Σόκα Γκάκκαϊ εκτελούν την καθημερινή άσκησή τους στο σπίτι, όμως συναντώνται τακτικά και με άλλα μέλη της κοινότητάς τους. Η παράδοση των μικρής κλίμακας συναντήσεων για συζήτηση άρχισε από τις πρώτες ημέρες ίδρυσης της Σόκα Γκάκκαϊ, μερικά χρόνια πριν ξεσπάσει ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος στην Ιαπωνία. Οι συναντήσεις αυτές λειτουργούν ως σημείο αναφοράς για τα μέλη, τα οποία μελετούν τις βουδιστικές αρχές ή συζητούν τους τρόπους εφαρμογής τους στην καθημερινότητα.
Συνήθως οι συναντήσεις για συζήτηση προγραμματίζονται σε μηνιαία βάση και στη συντριπτική πλειονότητά τους διοργανώνονται στα σπίτια των μελών, δίνοντάς τους την ευκαιρία να αναπτύξουν ουσιαστικές σχέσεις και να βιώσουν την έννοια της κοινότητας.
Ένα από τα κεντρικά στοιχεία αυτών των συναντήσεων αποτελεί η συζήτηση για όσες εμπειρίες τους σχετίζονται με την πίστη και για τη μεταμόρφωση που πραγματοποιείται στη ζωή τους, μέσω της βουδιστικής άσκησης. Επίσης, κάποια μέλη, αναφέροντας παραδείγματα των προκλήσεων που αντιμετώπισαν με επιτυχία και των δυσκολιών που ξεπέρασαν, ενθαρρύνουν τα υπόλοιπα μέλη που πασχίζουν να επιλύσουν τα δικά τους προβλήματα.
Με αυτόν τον τρόπο, οι προσωπικές εμπειρίες μεταμόρφωσης γίνονται πηγές έμπνευσης για να διευρυνθεί το κίνημα κοινωνικής αλλαγής.
Ο Βουδισμός του Νίτσιρεν περιλαμβάνει αφενός την άσκηση για τον εαυτό μας και για τους άλλους, αφετέρου τη δράση στο πλαίσιο της κοινωνίας.
